W7 | Betoog oorzaak burn-out jongeren

De maatschappij heeft een grote bijdrage aan hoge aantal burn-outs onder jongeren.

Steeds meer jongeren tussen de 25 en 35 jaar raken veel te vroeg in een burn-out. Het is een thema wat je dagelijks hoort en regelmatig leest in de kranten. Niet alleen in kranten maar ook in mijn omgeving zie ik mensen regelmatig heel dicht tegen een burn-out aan zitten. Alles wordt te veel, en zelfs je lichaam stopt er gewoon mee tot in het ergste geval ook fysieke uitval (Nieuwsuur, 2015).

Jongeren zijn juist een risicogroep omdat de maatschappij steeds flexibeler wordt. Denk maar aan flexibele arbeidscontracten en het feit dat er voor jou tien anderen zijn. De prestatiedruk ligt daardoor hoger. (Nieuwsuur, 2015).

Interessant perspectief: Hoogendijk met journalist Wilma de Rek schreef, onderbouwt hij een interessante theorie:

onze hersenen kunnen de stress van de huidige informatiemaatschappij niet meer bijbenen.

Ons stressresponssysteem is ten dele vergelijkbaar met een verstandskies: een nutteloze tand, die kan ontsteken.

Volgens de documentairemaakster (sanne Kooiman) is er tegenwoordig meer keuzestress. "Vroeger was je vader schoenmaker en werd jij dat ook. Nu kan je worden wat je wil. Welke keuze maak je dan?" Het hangt volgens haar samen met de druk om een perfecte keuze te maken. "De verkeerde keuze heeft financiële gevolgen, nu de basisbeurs is afgeschaft." Er is steeds minder ruimte om fouten te maken of verkeerd te kiezen.

Met alleen een studie rechten bereik je tegenwoordig niet veel meer. "Bij veel mensen is de telefoon de grootste stressfactor", volgens documentairemaakster Sanne. "Dat is echt iets van onze tijd. Het gaat om het perfecte plaatje. Alle ballen die je daarvoor hoog moet houden, maken dat prestatiedruk kan omslaan in een burn-out of depressie." Ze geeft toe zelf ook alleen leuke dingen op sociale media te plaatsen. "Ik ben ook schuldig, dat realiseer ik mij wel. Ik heb nagedacht hoe ik dat anders kan doen. Op vakantie in Londen heb ik elke keer dat we in de rij stonden gevolgd om te laten zien hoe het echt is. Totaal niet glamorous natuurlijk." (NOS, 2017). Onze maatschappij heeft ook velen tegenstrijdigheden. Aan de ene kant is er ruimte om te falen en burn-out te raken want ons zorgstelsel vangt je op. Aan de andere kant tonen we in Nederland het liefst geen zwakte. Wanneer iemand aan je vraagt hoe het gaat is dit meestal uit beleefdheid. Wanneer iemand zegt dat het niet goed gaat staat 90% perplex en weten ze niet meer wat ze moeten zeggen. Je kind vijf dagen naar de kinderopvang brengen is “Not Done”, maar niet gaan werken als moeder kan eigenlijk ook niet.

Andere bronnen melden juist dat het hoge aantal burn-outs onder jongeren niet zo zeer door de maatschappij komt maar te maken heeft met de opvoeding. Men stelt dat Millennials het vooral zichzelf moeilijk lijken te maken en de maatschappij hier geen rol in speelt. De jongeren zijn maar zelden tevreden met zichzelf en vinden het moeilijk om werk en privé gescheiden te houden. Verder zorgen sociale media voor nog meer druk op de schouders. Jan Derksen, hoogleraar klinische psychologie en psychotherapie aan de Radboud Universiteit, kijkt niet van de cijfers op.

“Dat voorspel ik al jaren”, aldus Derksen.

Volgens hem ligt een deel van oorzaak bij de opvoeding van de millennials. Ze hebben in hun jeugd te vaak te horen gekregen hoe fantastisch ze wel niet zijn en ondervinden nu ineens dat dat wel mee- of beter gezegd tegenvalt (GGZ, 2017). Wat niet onderkent is, is dat als je niet of weinig te maken krijgt met tegenslag, je daar ook niet mee leert omgaan. Als alles kan en mag, dan valt het vies tegen als dingen misschien anders werken in de praktijk dan wat je altijd hebt verwacht. Als niet de hele wereld op jou zit te wachten. En dan kan je toekomstbeeld inderdaad aardig op zijn grondvesten staan te trillen… Je zou kunnen zeggen dat de ouders een opvoeding hebben gehad die aan de ene kant van het spectrum lag en dat hun kinderen een opvoeding hebben genoten (nogmaals, vanuit de beste intentie) die helemaal aan de andere kant van het spectrum ligt. De balans ontbreekt. Een burn-out bij jongeren is hier een rechtstreeks gevolg van (Franklin, 2015).

Misschien zit er zeker ook waarheid in de stelling dat opvoeding een belangrijke oorzaak is van het hoge aantal burn-outs onder jongeren. Bepaalde verwachtingen zullen inderdaad niet vervuld worden zoals zij denken. Echter is dat iets wat ze mijns inziens niet zelf in de hand hebben. Daarnaast draagt de maatschappij bij aan de manier van opgroeien. Wanneer je naar school gaat en met leeftijdsgenoten spreekt krijg je ook bepaalde normen, waarden en leefregels mee. Ook de overheid speelt hier een rol in. Hoe makkelijk wordt het om te gaan studeren en hoeveel bereik je daar dan daadwerkelijk ook mee? Bedrijven hoeven niet zo snel meer een vast contract te geven en studiefinanciering is niet meer wat het geweest is. De maatschappij legt de druk dus daadwerkelijk hoger. Geen wonder dat jongeren meer van zichzelf gaan verwachten. Ze krijgen van jongs af aan al van alle kanten te horen dat ze goed hun best moeten doen en ze anders alsnog niet ver komen. De maatschappij en net zo goed de cultuur legt de nadruk op het negatieve in Nederland. Inderdaad heeft opvoeding er ook mee te maken maar de overkoepelende factor is toch echt de maatschappij.

Al met al kunnen onze hersenen de stress van de huidige informatiemaatschappij niet meer bijbenen. We worden continue blootgesteld aan prikkels en afleidingen. Er wordt steeds meer verwacht dat we dingen tussendoor doen of multi-tasken wat we helemaal niet kunnen. Ons stressresponssysteem is ten dele vergelijkbaar met een verstandskies: een nutteloze tand, die kan ontsteken, waardoor je er nog last van krijgt ook. Met andere woorden: ons stressresponssysteem bevat nog altijd ‘oude’ onderdelen, die stammen uit een tijd dat er nog niet eens leven op aarde was. Zo reageerden eencelligen al op hittestress door ‘heatshock proteïnen’ te produceren. Tot op de dag van vandaag maken mensen bij psychologische stress hetzelfde type proteïnen aan. Zo bekeken is ons stressresponssysteem een opeenstapeling van verouderde bouwblokken. Daar moeten we het maar mee doen (Smolenaars, 2017).

Bronnen

Smolenaars, Margot. (2017). Waarom we ziek worden van drukte. https://www.metronieuws.nl/nieuws/dossier/2017/06/longread-waarom-we-ziek-worden-van-drukte Geraadpleegd op 24 januari 2018.

Franklin. (2015). Burn-out bij jongeren – Wat zijn de oorzaken? https://genezenonline.nl/burn-out-bij-jongeren-wat-zijn-de-oorzaken/ Geraadpleegd op 12 maart 2018

GGZ. (2017). Driekwart van de jongeren heeft last van stress en burn-out klachten. https://www.ggznieuws.nl/home/driekwart-van-de-jongeren-heeft-last-van-stress-en-burn-out-klachten/ Geraadpleegd op 24 januari 2018.

NOS. (2017). Jongeren voelen druk om aan het perfecte plaatje te voldoen. https://nos.nl/op3/artikel/2195244-jongeren-voelen-druk-om-aan-het-perfecte-plaatje-te-voldoen.html Geraadpleegd op 29 januari 2018.

Nieuwsuur. (2015). Burn-out groeiend probleem onder jonge werknemers. https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2032376-burn-out-groeiend-probleem-onder-jonge-werknemers.html Geraadpleegd op 18 november 2017.